Албэкъэрэ - البقرة - The Cow

1 Iэлеф, лаам, миим[4].
الم
2 А тхылъыр пэжщ, зызыхъумэжхэмкIи гъуазэщ.
ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ ۛ فِيهِ ۛ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ
3 МынаIуэр зи фIэщ хъухэр, нэмэз зыщIхэр, мылъкур хъэлэлу зезыхьэхэр,
الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ
4 уэ ныпхуехари уи япэкIэ нахуехари, ахърэтри зи фIэщ хъухэр
وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
5 ахэр Тхьэм и гъуэгум тетщ икIи ехъулIащ[5].
أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
6 Джаурхэм уеущиеми, уемыущиеми – тIури зыщ – Тхьэр я фIэщ хъунукъым.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
7 Аллахьым ягухэр зэхуищIащ, я тхьэкIумэхэр IуипIащ, я нэхэр щIипхъуащ, гIэзаб гуащIэри къапэщылъщ[6]
خَتَمَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ ۖ وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ
8 ЦIыхухэм яхэтщ: «Аллахьри, Къемэт махуэри ди фIэщ хъуащ», – жаIэу, езыхэр мыпэжу.
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ
9 Абыхэм ягугъэщ Аллахьри, Iиман зиIэхэри къагъапцIэу, ауэ къагурымыIуэу езыхэм зыкъагъэпцIэжу аращ.
يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
10 Абыхэм я гур сымаджэщ. Аллахьми абыхэм я сымаджагъэм хигъэхъуащ, икIи гIэзаб гуащIэр къалъэIэсынущ, пцIы зэраупсам къыхэкIыу.
فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ
11 Абыхэм: «ГъащIэр фымыгъэутхъуэ», – щыжраIэкIэ: «Дэ дыфIыщIакIуэщ», – жаIэ[7].
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ
12 Еей, ахэр зэIыщIакIуэщ (фэсадыщIэщ), защIэжыркъым армыхъумэ.
أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَٰكِنْ لَا يَشْعُرُونَ
13 «Пэжым фытет, Iиман зиIэ цIыхухэм хуэдэу», щыжраIэкIэ абыхэм: «Дэ а щхьэ ныкъуэхэм я пэжыкIэм дытевгъэтыну ара?» – къыжраIэж. Еей, защIэжыркъым армыхъумэ, щхьэнукъуэр езыхэращ.
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ ۗ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَٰكِنْ لَا يَعْلَمُونَ
14 Ахэр Тхьэр зыгъэпэжхэм щаIущIэкIэ: «Дэри [Тхьэр] ди фIэщ мэхъу», – жаIэ. Ауэ я шейтIанхэм (я пашэхэм) щабгъэдэувэжкIэ: «Дэ дызигъусэр фэращ, мобыхэм дащIэнакIэ къудейщ», жаIэж.
وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَىٰ شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ
15 Апхуэдэхэм Аллахьыр ящIонэж, я гъуэщэныгъэми къыпещэ.
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ
16 Абыхэм Тхьэм едаIуэныгъэр ящэри, мыдаIуэныгъэр къащэхуащ: я сатум фейдэ къыпIэкIуакъым, гъуэгу пхэнжым техьащ.
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَىٰ فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ
17 Ахэр зэщхьыр: мафIэ зыщIу нэхум щыгуфIыкIу щыс пэтрэ Аллахьым зи мафIэр игъэункIыфIу кIыфIым зыри ямылъагъужу къыхэнахэращ.
مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ
18 Дэгухэщ, бзагуэхэщ, нэфхэщ, къагъэзэжыркъым.
صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ
19 Е ахэр зэщхьыр: пшэ фIыцIэр къащхьэщыхьэу, щыблэр къауэу, уафэри щыхъуэпскIым деж, лIэныгъэм щышынэу, зи тхьэкIумэ IэхъуамбэкIэ IузыпIэхэращ: джаурхэр Аллахьым IэщIэлъщ.
أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّمَاءِ فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ مِنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ ۚ وَاللَّهُ مُحِيطٌ بِالْكَافِرِينَ
20 Ахэр уафэхъуэпскIым нэф къищI хуэдэщ: къыщыхъуэпскIкIэ йожьэ, щыункIыфIыжкIэ къоувыIэж, Аллахьыр хуеямэ ахэр дэгуи нэфи ищIыфынут, Аллахьым сытри хузэфIокI.
يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ ۖ كُلَّمَا أَضَاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُوا ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
21 Уа, цIыхухэ, фэри, фи япэкIэ псэуахэри къэзыгъэщIа Тхьэм фыхуэжыIэдаIуи фиузэщIынщ.
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
22 ЩIыр псэупIэ фхуищIащ, уафэри къыщхьэщыту. Уэшх кърегъэшхри, фызэрыпсэуну шхыныгъуэхэр къегэкI. Аллахьым зыри хуэвмыгъадэ, зэризакъуэр щыфщIэкIэ[8].
الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ ۖ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
23 Ди пщылIым [КъурIэныр] нызэрыхуедгъэхам шэч къытефхьэмэ, абы итхэм ещхьу зы сурэ зэхэфлъхьэ, хэти фи гъусэу, Аллахьым нэмыщI, а фэ жыфIэр пэжмэ.
وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
24 Ар флъэмыкIмэ, икIи флъэкIынукъым, мывэри цIыхури гъэсын зыхуэхъуну мафIэм зыщыфхъумэ, ар зыхуагъэплъар джаурхэращ.
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ ۖ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ
25 Псы уэрхэр щежэх жэнэтымкIэ гъэгуфIэ Iиман зиIэу фIы зыщIэхэр. Зы шхыныгъуэ яшхауэ етIыуанэрейуэ ар щалъагъукIэ: «Мыр нетIэ тшхаращ», – жаIэнущ, ауэ ахэр зэщхь къудейщ. Жэнэтым щхьэгъусэ къабзэхэр щагъусэнущ, гъащIэ мыухыжынри яIэнущ.
وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا ۙ قَالُوا هَٰذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ ۖ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا ۖ وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ ۖ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
26 Аллахьым зриусыгъуэджэркъым аргъуейри, нэхъ домбейри щапхъэ пхуищIынкIэ, Iиман зиIэхэм ящIэ ар пэжу Тхьэм къызэрыбгъэдэкIар. Джаурхэм жаIэнущ: «Сыт Аллахьым къигъэлъэгъэуну зыхуейр а щапхъэмкIэ?» – жаIэнурэ. А щапхъэм зыкъомри ягъэгъуащэ, зыкъомри яузэщI. Ауэ абы игъэгъуащэр жыIэмыдаIуэхэращ (фасикъхэращ)[9].
إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا ۘ يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا ۚ وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ
27 Ахэр – Аллахьым къызэрагугъар фIыцIагъэкIэ къахуигъэбыдэжа нэужь, абы епцIыжахэр, зэпыщIапхъэу Тхьэм къилъытар зэпызыудхэр, дунейр зыгъэутхъуэхэр – ахэращ унэхъуар[10].
الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
28 Аллахьыр фи фIэщ щIэмыхъур сыт? ФыщымыIауэ фыкъыигъэщIащ, фегъэлIэж, итIанэ фыкъигъэхъужынурэ и пащхьэ фиувэжынущ[11].
كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْيَاكُمْ ۖ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
29 Аращ щIым тет псори къыфхузыгъэщIар, итIанэ уафэм тепщэ хуэхъури блыуэ зэтету иухуащ, и щIэныгъэр дэни нос[12].
هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
30 «Сэ щIыр зезыхьэн къэзгъэщIынущ», – жиIэу уи Тхьэм мелыIычхэм щажриIэм, жаIащ: «ЩIыр зэIызыгъэхьэнрэ лъыр щызыгъэжэнрэ къэбгъэщIыну? Дэ уи фIыщIэр жытIэурэ удогъэлъапIэ». Езым къажреIэж: «ФымыщIэр Сэ сощIэ».
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ۖ قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ
31 Псоми я цIэхэр Тхьэм Iэдэм кърегъащIэри итIанэ Езыр мелыIычхэм яупщIащ: «Фэ жыфIэр пэжмэ, мыбыхэм я цIэхэр къызжефIэт», – жиIэри.
وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَٰؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
32 МелыIычхэм жэуап къат: «Уэ зихуэдэ щымыIэ, уэ домыгъэцIыхуауэ дэ зыри тщIэркъым. Уэращ сыт ищIысри зыщIэр. Уэращ щымыуэжыр».
قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ
33 [Тхьэм] жеIэ: «КъажеIэт, Iэдэм, мыбыхэм зэреджэр». А псоми я цIэр Iэдэм къыщриIуэм, Езым жиIащ: «ВжесIатэкъэ, уафэхэми щIылъэми Сэ сымыщIэ зэрыщымыIэр, фэ фи щэхури фи нахуэри зэрысщIэр»[13].
قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ ۖ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ
34 МелыIычхэм унафэ яхуэтщIащ Iэдэм щхьэщэ хуащIыну. Псоми щхьэщэ хуащIащ, Iиблис нэмыщI идакъым, епэгэкIащ, абы къыхэкIыуи джаур хъуащ.
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ
35 ЖытIащ: «Уа, Iэдэм, уи фызымрэ уэрэ жэнэтым фыщыпсэу, абы итым щыщу фызыхуейр фшхы, ауэ мы зы жыгым фыбгъэдэмыхьэ: лей къыфлъэIэсынщ».
وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ
36 ШейтIаным щигъауэри я псэупIэр яфIигъэкIуэдащ. ЯжетIащ: «ФикI Фэ фызэбийуэ фи гъащIэр фхьынущ; пIалъэкIэ щIыр псэупIэшхапIэу фызот».
فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ ۖ وَقُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ ۖ وَلَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَىٰ حِينٍ
37 Iэдэм Тхьэм елъэIуащ Езым къыIурилъхьа псалъэхэмкIэ, и лъэIури Iихащ: Ар гущIэгъущIщ, къэзыгьэзэжым гущIэгъу хуещI.
فَتَلَقَّىٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
38 Дэ жытIащ: «Псори фикI, фэ фызэрыпсэуну щIыкIэр ныщыфлъэзгъэIэскIэ, а хабзэм тетыр шынагъуэмрэ нэщхъеягъуэмрэ пэIэщIэнущ.
قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا ۖ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدًى فَمَنْ تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
39 Мыдрейуэ, къемыувалIэу Си Iэятхэр пцIыуэ зыбжхэр жыхьэнмэ дакъэжь хъунущ».
وَالَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
40 Уэ, IисраIил и бынхэ, фхуэсщIар зыщывмыгъэгъупщэ, зэрыжыфIам хуэдэу фыкъысхуэпэжи пэжу сыфхущытынщ, Сэ фыкъысщышынэ.
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ
41 Фи фIэщ вгъэхъу незгъэхьауэ фэ фIэщIэлъ тхылъхэм къагъэпэж [КъурIэныр], ар зи фIэщ мыхъухэм пэрыт фахуэмыхъу, дуней фIыгъуэ щхьэкIэ Си Iэятхэм фемыпцIыж: фысакъ.
وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ ۖ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ
42 Пэжыр пцIым хэвмыкухь, пэжыр щыфщIэкIэ фымыущэху.
وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
43 Нэмэз фщIы, фи хэхъуэм хэфтыкI, щхьэщэ зыщIхэм ядэфщI[14].
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ
44 Фэ цIыхухэр фIым щыхуэвузэщIкIэ, фIы щIэныр фэ щхьэ зыщывгъэгъупщэрэ, фIыцIагъэм феджэрэ пэт: фызыщIэгупсысыж хъунукъэ[15]?
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
45 ШыIэныгъэмрэ нэмэзымрэ щIэгъэкъуэн фщIы. Нэмэзыр къызэхьэлъэкIыр Тхьэм фIэмылIыкIхэращ:
وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ
46 Тхьэм зэрыIущIэжынур зи фIэщ хъухэм я дежкIэ ар тыншщ.
الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
47 Уэ, IисраIил и бынхэ, зыщывмыгъэгъупщэ Сэ фхуэсщIар. Дуней псом фахэсIэтыкIат[16].
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ
48 Фымыбэлэрыгъыу зыщыфхъумэ, зым ищIар адрейм щытрамылъхьэ, зыр адрейм къыщхьэщыж щымыхъу, и гуэныхьыр къищэхуж щымыхъу Махуэм: абы щыгъуэ зыми дэIэпыкъуэгъу игъуэтыжынукъым[17].
وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ
49 Дэ фыкъедгъэлащ фи щIалэхэр яукIрэ фи хъыджэбзхэр къагъанэу ФиргIэун и цIыхухэм фагъэшэча гIэзабым – ар Тхьэм къыфтрилъхьа гъэунэхуныгъэ гуащIэт[18].
وَإِذْ نَجَّيْنَاكُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءَكُمْ ۚ وَفِي ذَٰلِكُمْ بَلَاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظِيمٌ
50 Хыр зэгуэдгъэури, фэ фыкъедгъэлщ аби, ФиргIэунрэ абы и цIыхухэмрэ фэ флъагъуу едгъэтхьэлащ[19].
وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ
51 Муса дыкъепсэлъэну жэщмахуэ плIыщIкIэ щедджам щыгъуэ, танэм фыхуэпщылIри, лей зэфхыжащ[20].
وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَىٰ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ
52 Ар иужькIэ фхуэдгъэгъуащ, Тхьэм фIыщIэ хуэфщIыну къыфлъос.
ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
53 Муса Тхылъымрэ [хьэрэм – хьэлэлыр] зэхэзыгъэкIымрэ ныхуедгъэхащ, гъуазэ фхуэхъун щхьэкIэ[21],
وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
54 Арати: «Уа, си цIыхухэ, лей зэфхыжащ, танэм фызэрыхуэпщылIамкIэ, – жиIэри Муса и лъэпкъым захуигъэзащ. – Къабзэу фыкъэзыгъэщIа фи Тхьэм деж къэвгъэзэжи фызэрыукIыж, Тхьэм къыфхуигъэгъун ипэкIэ: фэ фи дежкIэ ар Тхьэм и пащхьэм щынэхъыфIщ; Ар Езыр гущIэгъущIщ, къэзыгъэзэжым хуегъэгъу»[22].
وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَىٰ بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
55 «Уа, Муса, ди фIэщ ухъунукъым, Аллахьыр наIуэу дымылъагъумэ», – жыфIэу Муса щыжефIэм, уафэхъуэпскIыр къыфхэхуэри фи нэр къижу фызэтрисхьащ.
وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّىٰ نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ
56 ФылIа нэужьи фыкъедгъэхъужащ, Тхьэм фIыщIэ хуэфщI хъункъэ[23]!
ثُمَّ بَعَثْنَاكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
57 Пшэр жьауэу къыфщхьэщыдгъэхьащ, уафэми шхыныгъуэхэр[24] къыфхуедгъэхащ: фшхы а шхыныгъуэ IэфIхэр! Дэратэкъым лей зрахыр, езыхэм зрахыжт[25].
وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَىٰ ۖ كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ ۖ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَٰكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
58 Мис, абыхэм яжетIат: «Мы къуажэм фыдыхьэ, абы шхыныр куэду дэлъщи фигу ирихьыр фшхы; и куэбжэмкIи щхьэщэ фщIыуэрэ фыдыхьэ: «Ди гуэныхьыр тщхьэщых!» – жыфIэурэ. Фи щыуагъэхэр Фхуэдгъэгъунщ, фIы зыщIэхэми я фIыщIэр яхуэдгъэбэгъуэнщ».
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَٰذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ ۚ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ
59 МыдаIуэхэр ди жыIэм ебэкъуати, дэри а мыдаIуэхэм емынэ узыр къахуедгъэхащ, зэрымыдаIуэхэм къыхэкIкIэ[26].
فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ
60 Муса псы щхьэкIэ и лъэпкъым щыхуэлъаIуэм, жетIащ: «Уи башымкIэ къырым еуэ!». Абдеж псынэ пщыкIутI къащIэуащ; дэтхэнэ гупми я псыфапIэр къацIыхуащ. «Аллахьым къывита ерыскъыр фшхы, псым фефэ, залымыгъэ зефхьэу дунейр фымыуцIэпI» – яжетIащ.
وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ ۖ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۖ قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ ۖ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
61 «Уа, Муса! Зы шхыныгъуэр доужэгъу, уи Тхьэм тхуелъэIу къыдитыну щIым къытекIэхэм щыщ: хадэхэкI, бжьыныху, джэш, бжьын» – щыжефIэм, «НэхъыкIэкIэ нэхъыфIыр фхъуэжыну ара? – къывжиIащ. – Дэтхэнэ щIыгуми фыщепсыхи, ахэр щывгъуэтынущ». Абыхэм пудыгъэмрэ тхьэмыщкIагъэмрэ къатепсыхащ; Тхьэм и нейри къащыхуащ, Аллахьым и нэщэнэхэр зэрамыдам, бегъымбархэри лажьэншэу зэраукIам щхьэкIэ – ар къалэжьащ мыдаIуэу лей зэрызэрахьам къыхэкIыу.
وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَىٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلَىٰ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا ۖ قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَىٰ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ ۚ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ ۗ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ ۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ۗ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ
62 Муслъымэным, ехьудым, чыристаным, сабиIым ящыщу Аллахьымрэ Къемэт махуэмрэ зи фIэщ хъуауэ фIы зыщIэхэм я псапэр Тхьэм и деж щагъуэтыжынущ, шынагъуи нэщхъеягъуи къалъэIэсынукъым[27].
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
63 КъывгурыдгъэIуащ, бгыри къыфщхьэщыдгъэуващ: «КъыфлъэдгъэIэса ФIыцIагъэр быдэу фIыгъ, итри зыщывмыгъэгъупщэ, Тхьэм и гIэзабым щыхъума фыхъунщ»[28].
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
64 ИужькIэ абы фепцIыжащ; Аллахьым гущIэгъу къыфхуимыщIатэмэ, унэхъуам фахыхьат.
ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ ۖ فَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِينَ
65 Фэ фощIэ щэбэт махуэм къемызэгъ зылэжьахэм номин гъуамэ фыхъу зэражетIар.
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ
66 Ар тщIащ, зылъэгъуахэри къакIэлъыкIуэнухэри иридгъэшынэн, фIэлIыкIхэми дерс яхуэхъун щхьэкIэ.
فَجَعَلْنَاهَا نَكَالًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ
67 Муса и лъэпкъым яжриIащ: «Аллахьым къывжеIэ жэм фIэвгъэжыну». «Ауан дыкъэпщIу ара?» – къыжраIэж; езыми япедзыж: «Аллахьым сыщихъумэ апхуэдэ гушыIэм!».
وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً ۖ قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا ۖ قَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ
68 КъыжраIэж: «Уи Тхьэм тхуеупщI жэмыр зыхуэдэмкIэ»; «Тхьэм жеIэ, ар мыжэмыжьу, мыжэмыщIэу, атIэ курыту щытын хуейуэ, унафэ къыфхуащIар вгъэзащIэ!».
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنَا مَا هِيَ ۚ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا فَارِضٌ وَلَا بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَٰلِكَ ۖ فَافْعَلُوا مَا تُؤْمَرُونَ
69 Аргуэру жаIащ: «Уи Тхьэм тхуеупщI жэмым и фэр зыхуэдэнумкIэ». ЯжриIэжащ: «Ар жэмыгъуэу, нэр пIэпиху щытын хуейуэ жеIэ».
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنَا مَا لَوْنُهَا ۚ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاءُ فَاقِعٌ لَوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ
70 Аргуэру жаIащ: «Уи Тхьэм тхуеупщI жэмыр зыхуэдэн хуеймкIэ, ар иджыри дэ къыдгурыIуакъым. Тхьэм жиIэмэ, къэдгъуэтынщ!»
قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنَا مَا هِيَ إِنَّ الْبَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ
71 ЯжреIэж: «Жэмыр [бжьым] хуамыгъэсауэ, щIы ирамывауэ, псы щIэгъэлъадэми щымылэжьауэ дагъуэншэу, щымыщ IэпапIи хэмыту щытыпхъэу жеIэ». «Иджы къыдгурыIуащ», – жаIэри фIагъэжащ ягу пымыкI пэтми.
قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لَا ذَلُولٌ تُثِيرُ الْأَرْضَ وَلَا تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لَا شِيَةَ فِيهَا ۚ قَالُوا الْآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ ۚ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُوا يَفْعَلُونَ
72 Зы цIыху фыукIри, зым адрейм трилъхьэжурэ, фызэныкъуэкъужащ, ауэ фи щэхур Аллахьым наIуэ къищIащ.
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْسًا فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا ۖ وَاللَّهُ مُخْرِجٌ مَا كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ
73 ВжетIащ: «Жэмым и Iэпкълъэпкъ гуэркIэ хьэдэм феIусэ!», абыкIи Аллахьым лIахэр къызэригъэхъужыфынури, и къарур здынэсри къывегъэлъагъу, акъыл къыхэфхын щхэкIэ[29].
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا ۚ كَذَٰلِكَ يُحْيِي اللَّهُ الْمَوْتَىٰ وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
74 ИтIани фи гур нэхъ быдэ хъуащ, мывэм ещхьу, уеблэмэ нэхъ быдэжу; мывэхэми яхэтщ псы къызыщIэу яхэтщ зэгуэчрэ псы къыщIэкIыу, яхэтщ Аллахьым и шынагъуэкIэ лъэлъэжи, сыт фщIэми Аллахьыр теплъэкъукIыркъым.
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً ۚ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ ۚ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
75 Фи гугъэ ахэр (ехьудхэр) фи диным къихьэну? Абыхэм яхээтщ[30] Аллахьым и псалъэм щIэдэIуу иужькIэ ар зэзыкъуэкIыж, а (псалъэр) къагурыIуа пэтми.
أَفَتَطْمَعُونَ أَنْ يُؤْمِنُوا لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ
76 Ахэр мыIуминхэм щIаущIэкIэ: «[Фи диныр] ди фIэщ хъуащ», – къыжраIэ; ауэ езыхэм я закъуэу къыщынэкIэ, зэныкъукъужу щIадзэ: «Ди Аллахьым къытхуригъэхьа фIыцIагъэм итхэр[31] [муслъымэнхэм] шхьэ яжефIэрэ? АбыкIэ Тхьэм и пащхьэм фыкъыщаумысыжынущ: ар щхьэ кывгурымыIуэрэ?»
وَإِذَا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَا بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُمْ بِمَا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَاجُّوكُمْ بِهِ عِنْدَ رَبِّكُمْ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
77 Абыхэм ящIэркъэ я щэхури я нэхури Аллахьым зэрищIэр?
أَوَلَا يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ
78 [Ехъудэхэм] яхэтщ емыджэфхэр, [я гъуазэхэм] къыжраIэмрэ зэрагъэгугъэмрэ фIэкIа ямыщIэу.
وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لَا يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلَّا أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ
79 ГIэзабыр къапэщылъщ тхылъ зытхыу[32]: «Мыр Аллахьым и псалъэщ» жызыIэхэм; абыкIэ дуней хьэхур къащэхуу аращ; а ятхамкIэ гIэзабыр къалэжьащ, я хэхъуэ псори хьэрэмщ.
فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۖ فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا يَكْسِبُونَ
80 Абыхэм жаIэ: «Дэ мафIэм дызэрисынур махуэ бжыгъэщ». Уэ яжеIэ: «Аллахьым абыкIэ фыкъигъэгугъамэ, фыкъигъэпцIэжынкъым. Хьэмэрэ фэ Аллахьым пцIы тефлъхьэуэ ара?».
وَقَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَيَّامًا مَعْدُودَةً ۚ قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِنْدَ اللَّهِ عَهْدًا فَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ عَهْدَهُ ۖ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
81 Хьэуэ! Мыхъун зыщIауэ щIэпхъэджагъэм иубыдахэм жыхьэнмэр яйщ, кIэ имыIэуи исынущ.
بَلَىٰ مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
82 Мыдрейуэ, Тхьэр зи фIэщ хъуауэ фIы зыщIэхэм жэнэтыр яйщ, кIэ имыIэуи щыпсэунущ.
وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
83 Дэ Iисраил и щIэблэм псалъэ быдэ къетIыхыгъащ: Аллахьым нэмыщI нэгъуэщIым хуэмыпщылIыну; я адэхэм, я Iыхьлыхэм, зеиншэхэм, тхьэмыщIэхэм фIыкIэ ябгъэдэтыну; цIыхухэм дахэ жраIэну, нэмэзыр ящIыну, [я мылъкум] сэджыт хагъэкIыну; иужькIэ нэхъыбэр абы фепцIыжащи, фи щIыбри хуэвгъэзащ.
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْكُمْ وَأَنْتُمْ مُعْرِضُونَ
84 Псалъэ быдэ къыфIытхат филъ фымыгъэжэну, фи лъахэми фызэримыхуну; а быдагъэм фыкъыгуэувэри фщтат.
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لَا تَسْفِكُونَ دِمَاءَكُمْ وَلَا تُخْرِجُونَ أَنْفُسَكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنْتُمْ تَشْهَدُونَ
85 ИтIани, мис, фызэроукIыж, фэ фщыщхэри я лъахэм ивохур, абыхэм лей языххэм фадоIэпыкъу[33], фщыщу гъэр хъуахэри къывощэхуж, зэрифхуамкIэ гуэныхь къэфхьарэ пэт. Фи Тхылъым и зы Iыхьэр вдауэ, адрейр фымыдэу ара? Апхуэдэ зыщIэхэм я напэр мы дунейм щытекIынущ, Къемэт махуэми гIэзабым я нэхъ гуащIэр къылъэIэсынущ Аллахьыр теплъэкъукIыркъым фэ фщIэм.
ثُمَّ أَنْتُمْ هَٰؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَىٰ تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ ۚ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ ۚ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَٰلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰ أَشَدِّ الْعَذَابِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
86 Ахэр дуней хьэхукIэ я ахърэтыр зыхъуэжахэращ, абыхэм гIэзабыр щагъэпсынщIэнукъым, ахэр къезыгъэлыни щыIэнукъым.
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ ۖ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ
87 Муса ФIыцIагъэр ныхуедгъэхащ, иужькIэ лIыкIуэхэри нылъыдгъэкIуащ. Мэрям и къуэ ГIиси нэщэнэхэр ныхуедгъэхащ, Псэ лъапIэри[34] дэIэпыкъуэгъугъу хуэтщIащ, ЛIыкIуэ нэдгъэкIуэху, къывжаIэр фигу иримыхьмэ, факъепэгэкIырт: языныкъуэр пцIыупсу вгъэIурт, адрейхэр фукIырт.
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ ۖ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ۗ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَىٰ أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ
88 [Ехьудхэм бегьымбарым] къыжраIащ: «Дэ дигухэр псыхьащ»; хьэуэ, инатхэти Тхьэм и нэлатыр къатехуауэ аращ; я Iиманри куутэкъым.
وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ ۚ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَا يُؤْمِنُونَ
89 Нэхъапэм ахэр щIэлъэIуу щытащ джаурхэм ятезыгъэкIуэным; ауэ езыхэм яIэщIэлъым[35] итыр зэрыпэжыр къигъэнаIуэу Аллахьым и ФIыцIагъэ лъапIэр[36] нащыхуехым, езыхэр зыщыгъуазэ [бегъымбарыр][37] нащыхуэкIуэм ахэр ядэжакъым. Аллахьым и нэлатри а джаурхэм къатихуэ!
وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ ۚ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ
90 ИкъукIэ загъэпудащ, фыгъуэныгъэм къыхэкIыу Аллахьым къахуригъэхар зэрамыщтамкIэ; ягу техуакъым Аллахьым и фIыщIэр пщылIхэм ящыщу Езым и нэфIыр зыщыхуам къызэралъысар[38]; абы къыхэкIыуи Аллахьым и нейр аргуэруи къащыхуащ, джаурхэм зыгъэпуд гIэзабыр къатохуэ.
بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَكْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَنْ يُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَىٰ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ ۖ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٍ ۚ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ
91 «Аллахьым къригъэхар фи фIэщ фщIы!» – щыжраIэкIэ, «Дэ къытхуригъэхаращ ди фIэщ хъур!» – къыжраIэж; [Тауратым] къыкIэлъыкIуа [КъурIэныр] ящтэркъым, ар пэж пэтми, езыхэм яIэщIэлъри зэрыпэжым щыхьэт техъуэ пэтми. [Абыхэм] яжеIэж: «[Тауратыр] фи фIэщ хъуар пэжмэ, нэхъапэм Аллахьым къыфхуигъэкIуа бегъымбархэр щхьэ фыукIрэт?» – жыIи.
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا نُؤْمِنُ بِمَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرُونَ بِمَا وَرَاءَهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَهُمْ ۗ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنْبِيَاءَ اللَّهِ مِنْ قَبْلُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ
92 Мусаи [Тхьэр зыгъэнаIуэ] нэщэнэхэр фигъэлъэгъуащ, ауэ ар зэрыфхэкIыу танэм[39] фыхуэпщылIу щIэвдзэжащ. АбыкIи фэ фыкъуэншащ.
وَلَقَدْ جَاءَكُمْ مُوسَىٰ بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ
93 Арати, псалъэ быдэ къыфIытхри бгыр къыфщхьэщыдгъэуващ: «Дэ фэтта [хабзэм] быдэу фытеуви фыжыIэдаIуэ!» – жытIэри. Езыхэм жаIащ: «Зэхэтхащ [жыфIар], ауэ деувалIэркъым». Я Iиманыншагъэм къыхэкIкIэ абыхэм я гур я танэм итхьэкъуащ. [Абыхэм] яжеIэ: «А [танэр] фи фIэщ хъумэ, а фIэщхъуныгъэм фызыхуишэр Iейщ»!
وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُوا ۖ قَالُوا سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ ۚ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ
94 ЯжеIэ: «Яужьрей унэр (жэнэтыр) фи закъуэ Аллахьым фхухихар пэжмэ, лIэныгъэм фыщIэхъуэпс».
قُلْ إِنْ كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِنْدَ اللَّهِ خَالِصَةً مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
95 Ауэ ахэр зэикI абы щIэхъуэпсынукъым, ялэжьар ящIэжри – Аллахьым ещIэ мыхъун зыщIахэр.
وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ
96 Пэж дыдэуи, уэ плъагъунщ абыхэм нэхърэ мы дунейм нэхъ хуэнэпсей цIыхуми, [Тхьэм] Iыхьэгъу хуэзыщIхэми зэрахэмытыр; ящыщ дэтхэнэри хуейт илъэс мин гъащIэ иIэну, ауэ гъащIэ кIыхь къаритми, [а гъащIэ кIыхьми] ахэр гIэзабым пэIэщIэ хуэщIынукъым: Аллахьым елъагъу абыхэм ялэжьыр.
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَىٰ حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا ۚ يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ يُعَمَّرَ ۗ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ
97 ЯжеIэ: «ДжэбрэIил зыгъэбийхэм[40]...», Аращ (ДжэбрэIилщ) Аллахьым и IэмыркIэ КъурIэныр уи гум къизылъхьар ипэрей фIыцIагъэхэри[41] зэрыпэжым щыхьэт техъуэу, Iиман зиIэхэм я дежкIи гъуазэу, хъыбарыфIу.
قُلْ مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَىٰ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ
98 Аллахьыр, мелыIычхэр, лIыкIуэхэр, ДжэбрэIили МэчрэIили зыгъэбийхэр Езы Аллахьми и бийщ [сыту жыпIэмэ] джаурхэщи.
مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ
99 Дэ уэ ныпхуедгъэхащ Iэят нахуэхэр[42], ахэр зымыщтэр фасикъхэращ.
وَلَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ ۖ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلَّا الْفَاسِقُونَ
100 Плъагъурэ, ахэр къыдоувалIэри, итIанэ зыкъомыр къыдопцIыж. Аращ, я нэхъыбэр Iиманыншэщ.
أَوَكُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدًا نَبَذَهُ فَرِيقٌ مِنْهُمْ ۚ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
101 Езыхэм я фIыцIагъэм зэритым хуэдэу, Аллахьым къыбгъэдэкIыу лIыкIуэ (Мухьэммэд) къащыхуэкIуэм, а Тхылъыр зыIэщIэлъхэм ящыщ зыкъомым ар ядэжакъым, я щIыбри хуагъэзэжащ, ямыщIэххэ нэхъей.
وَلَمَّا جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ كِتَابَ اللَّهِ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
102 Сулимэн и зэманым ахэр шейтIаным къаригъэлъэгъуа гъуэгум[43] техьащ. Сулимэн джаур хъуакъым[44], джаурыр шейтIанхэрат: абыхэм цIыхум ирагъащIэрт щхъухьпсыхьри, Бабил[45] щыIэ мелыIычитIым – Хьэрутрэ Марутрэ – нахуэкIуа щIэныгъэри[46]. МелыIычитIым а щIэныгъэр ягъэIун ипэкIэ цIыхум жраIэрт: «Мы дэ фэдгъащIэр узытхьэкъунщ, джаур фыримыхъу!» – жаIэурэ. [Ехьудхэм] а тIум къыпахырт зэлIзэфызыр зэпазыгъэкI Iэмалхэр, ауэ ахэр абыкIэ зыми зэран хуэхъуфынукъым Аллахьым и Iизыныншэу; а щIэныгъэм езыхэм я зэран мыхъумэ, я сэбэп къыхэкIынукъым. КъагурыIуэрт а зыIэрагъэхьам къыхэкIкIэ ахьрэтым насып зэрыщамыIэжынур. Мыгъуэщ, Iейщ абыхэм я псэм къыщIаха уасэр, бетэмал.
وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّيَاطِينُ عَلَىٰ مُلْكِ سُلَيْمَانَ ۖ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ ۚ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّىٰ يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ ۖ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ ۚ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ ۚ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ ۚ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ ۚ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
103 Абыхэм Iиманрэ фIэлIыкIрэ яIэгъатэмэ, Аллахьыр къахуэупсэнт, бетэмал!
وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَيْرٌ ۖ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
104 Уэ, Тхьэр зи фIэщ хъуахэ! [Бегъымбарым] «КъыдэплъакIуэ» жевмыIэ, «Къытхуэсакъ» жефIэ, икIи федаIуэ: джаурхэм гIэзаб ин къапоплъэ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا ۗ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ
105 ФIыцIагъэ нызыхуэкIуэу зымыдахэмрэ, Тхьэм Iыхьэгъу иIэу жызыIэхэмрэ яфIэфIкъым фи Тхьэм къыбгъэдэкIыу фэ зы фIыгъуи къыфлъысыну. Аллахьым Езым и Iуэхущ и фIыщIагъэр зылъигъэсынур. Аллахьращ фIыщIагъэшхуэ зиIэр.
مَا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلَا الْمُشْرِكِينَ أَنْ يُنَزَّلَ عَلَيْكُمْ مِنْ خَيْرٍ مِنْ رَبِّكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ
106 Дэ Iэят (унафэ) гуэр тхъуэжыху е фщыдгъэгъупщэжыху, абы хуэдэ е нэхъыфIыж ныфхудогъэх: фщIэркъэ Аллахьым сытри зэрыхузэфIэкIыр?
مَا نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا ۗ أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
107 Уэ пщIэркъэ уафэхэри щIыри Аллахьым зэрейр? Аллахьым нэмыщIи фэ тепщи дэIэпыкъуэгъуи фиIэкъым.
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
108 Фэ фыхуейуэ пIэрэ, ипэкIэ Муса и цIыхур къызэреупщIам хуэдэу, фэри фи лIыкIуэм феупщIыну? АтIэ Iиманыр IиманыншагъэкIэ зыхъуэжхэр гъуэгу захуэм тегъуэщыкIауэ аращ.
أَمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَىٰ مِنْ قَبْلُ ۗ وَمَنْ يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ
109 Тхылъ назыхуехахэм ящыщ куэдыр, пэжыр къэлъэгъуа нэужь, хуейт фэ фи Iиманым фыпыкIыу джауру фыкъыщIидзыжыну – я фыгъуэныгъэм къыхэкIыу? Уэ Аллахьым и унафэр къыфлъысыху абыхэм яхуэвгъэгъу, фемыгие. Аллахьым сытри хузэфIэкIынущ.
وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ ۖ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
110 Нэмэзыр фщIы, сэджытри [фи мылъкум] хэфтыкI: фэ влэжьаращ Аллахьым и пащхьэм щывгъуэтыжынур фэ сыт фщIэми Аллахьым елъагъу.
وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
111 Ехьудхэмрэ чыристанхэмрэ жаIэ езыхэм фIэкIа жэнэтым нэгъуэщI имыхьэну[47], ар абыхэм я гугъапIэщ; уэ яжеIэ: «Фэ жыфIэр пэжмэ, зэрыщыпкъэр къэвгъэнаIуэ».
وَقَالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ ۗ تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ ۗ قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ
112 Хьэуэ, Аллахьым еувалIэу фIы зыщIа цIыхум къилэжьар Тхьэм къыхуищIэжынущ, абыхэм нэщхъеягъуи шынагъуи къащIэхьэнукъым.
بَلَىٰ مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ
113 Ехьудхэм жаIэ: «Чыристанхэр зыми щыщкъым», чыристанхэми жаIэ: «Ехьуджэр зыми щыщкъым» я ФIыцIагъэм еджэрэ пэт[48]; ещхьыркъабзэу емыджахэми апхуэдэ псалъэ жаIэ[49]; ахэр щIызэныкъуэкъур Аллахьым зэхигъэкIынущ Къемэт махуэм.
وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَىٰ عَلَىٰ شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَىٰ لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَىٰ شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ ۗ كَذَٰلِكَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ ۚ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ
114 Тхьэ щелъэIуну цIыхур щIимыгъэхьэу Аллахьым и мэжджытхэр зыкъутэм нэхъ джаур щыIэ. Ахэр Тхьэм фIэлIыкIыурэщ абы зэрыщIыхьэн хуеяр; абыхэм мы дунейми я напэр щытекIынущ, ахърэтми гIэзабышхуэр щашэчынущ.
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَىٰ فِي خَرَابِهَا ۚ أُولَٰئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ ۚ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
115 КъуэкIыпIэри къухьэпIэри зейр Аллахьыращ, дэнэкIэ зывгъазэми Аллахьым фыхуэгъэзащ[50]. Аллахьым псори къызэщIеубыдэ, псори ещIэ.
وَلِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ ۚ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
116 Абыхэм жаIэ Аллахьым бын иIэу, апхуэдэр Абы епэсакъым, ауэ уафэхэми щIылъэми щыщыIэр псори Езым ейщ, псори хуоIурыщIэ.
وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا ۗ سُبْحَانَهُ ۖ بَلْ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ
117 Уэри щIыри щымыIауэ къигъэщIэр зыгуэр ищIэну хуеймэ, «Ирехъу!» – жеIэри зэфIокI.
بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَإِذَا قَضَىٰ أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ
118 МыузэщIахэм жаIащ: «Аллахьыр къыдэпсэлъатэм е узэрилIыкIуэр къигъэнаIуэу телъыджэ гуэр дигъэлъэгъуатэмэ арат»; абыхэм япэкIэ щыIахэми апхуэдэ жаIэу щытыгъащ: а псоми ягухэр зэщхьыркъабзэщ; зи фIэщ хъуну хуейхэм я дежкIэ телъыджэхэр Дэ къэдгъэлъэгъуащ.
وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ ۗ كَذَٰلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ ۘ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ ۗ قَدْ بَيَّنَّا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ
119 Дэ удгъэкIуащ уэ пэжыр пIэщIэлъу, угъэгуфIакIуэрэ угъэшынакIуэу[51]; жыхьэнмэр къэзылэжьахэмкIэ уэ жэуап птынукъым.
إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا ۖ وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ
120 Ехьудхэри чыристанхэри арэзы къыпхуэхъунукъым я диным уимыхьауэ, абыхэм яжеIэ: «Аллахьым и диныращ дин хъужыр»; уэ бгъуэта щIэныгъэ щыпкъэм иужькIэ, абыхэм задэбгъэшмэ, Аллахьым ущызыхъумэнрэ къыпщхьэщыжынрэ бгъуэтынукъым.
وَلَنْ تَرْضَىٰ عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ ۗ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
121 Дэ ФIыцIагъэр зыхуедгъэхауэ абы тэмэму къеджэхэращ ар зи фIэщ хъур; ар зымыдэхэр унэхъуащ.
الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ أُولَٰئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ ۗ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
122 Уэ, IисраIил и бынхэ, зыщывмыгъэгъупщэ Сэ фIыуэ фхуэсщIар, дунейхэм тетхэм фахэсIэтыкIауэ зэрыщытар[52].
يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ
123 Фыщышынэ а Махуэм зым и фIагъ адрейм щемыкIыжынум, зыми и гуэныхь щимыпшыныжыфынум, зыр адрейм къыщхьэщыж щымыхъунум. Абыхэм зыми дэIэпыкъуэгъу ягъуэтынукъым а Махуэм.
وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ
124 Тхьэм Iибрахьим игъэунэхуну къыщищIа къалэнхэр[53] игъэзэщIа нэужь, къыжриIащ: «Сэ уэ цIыхум гъуазэ уахузощI», – жиIэри. [Iибрахьим] жиIащ: «Си жылэм щыщи [щIы гъуазэ]!» КъыжриIэжащ: «Сэ си къэгъэгугъэм джаурхэр къыхиубыдэркъым», – жиIэри.
وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ
125 Мис Унэр (Чэбэр) цIыхум яхуэтщIащ зэхуэсыпIэу, шынагъуэншэ гупсэхупIэу, [яжетIащ цIыхум]: «Iибрахьим и увыпIэр[54] нэмэз щIыпIэ фщIы; Iибрахьими ИсмагIили къалэн ящытщIащ, Си Унэр (Чэбэр) ягъэкъэбзэну[55], Чэбэм и хъуреягъыр къэзыкIухьынухэм, щIэсынухэм[56], щхьэщэ зыщIхэм, зи щхьэ щIым зыгъэтIылъхэм[57] папщIэ.
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى ۖ وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ
126 Арати, Iибрахьим жиIащ: «Уэ си Тхьэ, мы щIыпIэр шынагъуэншэ-гупсэхупIэу щыгъэт, Аллахьымрэ Къемэт махуэмрэ зи фIэщ хъуахэм шхын къет». КъыжриIэжащ [Тхьэм]: «Джаурхэми [шхын] къестынущ зэман кIэщIкIэ, итIанэ мафIэм и гIэзабым есхулIэнущ. Ар ухыгъэ Iейщ».
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَىٰ عَذَابِ النَّارِ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
127 Iибрахьимрэ ИсмэгIилрэ Унэр и лъабжьэм къыщыщIадзауэ къыдращIей: «Уэ ди Тхьэ, тIых мыр: Уэращ [ди лъэIур] зэхэзыхри, [ди гум илъыр] зыщIэри – жаIэурэ,
وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
128 Уэ ди Тхьэ, уэркIэ жыIэдаIуэ дыщI, ди щIэблэм щыщхэри уэркIэ жыIэдаIуэ щIы; дыгъэлъагъу Уэ дызэрыпхуэпщылIыну щIыкIэр; къэдгъэзэжащи, къытхуэгъэгъу: Уэращ гущIэгъущIу къэзыгъэзэжыр зыщтэр.
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
129 Уэ ди Тхьэ, къахуэгъакIуэ езыхэм щыщу лIыкIуэ – Уи Iэятхэм къахуеджэну. Уи ФIыцIагъэмрэ Уи ущиехэмрэ яригъэщIэну, ягухэр игъэкъабзэну: Уэращ лъэщри Iущри».
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ ۚ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
130 Iибрахьим и диныр зэфIэмыфIынкIэ хъунур зи щхьэ зыгъэутхъуэжхэращ. Дэ ар дунеягъэкIи дгъэлъэпIащ, ахърэткIи ехъулIахэм яхэдгъэхьащ.
وَمَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ ۚ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا ۖ وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ
131 Тхьэм: «ЖыIэдаIуэ (муслъымэн) къысхуэхъу», – къыщыжриIэм, «Сэ дунейхэм я Тхьэм срижыIэдаIуэщ», – жриIэжащ.
إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ ۖ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ
132 Iибрахьим абыкIэ и бынхэм еущиящ. Екъуби: «Уэ си бынхэ, – яжриIащ, – Алахьым диныр къыфхуигъэунэхуащ, фылIэжыхукIэ муслъымэну фыщыт».
وَوَصَّىٰ بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَىٰ لَكُمُ الدِّينَ فَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ
133 Фэ фыщыта Екъуб ажалыр къыхуэкIуауэ и бынхэм: «Сэ си яужькIэ фэ фызыхуэпщылIынур хэт?» – жиIэу къащеупщIам? Абыхэм къыжраIэжат: «ДызыхуэпщылIынур уэри уи Тхьэу, уи адэжьхэми – Iибрахьим, ИсмэгIил, Исхьэкъ сымэ я Тхьэу зи закъуэращ, дэри Абы деувэлIащ».
أَمْ كُنْتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِي قَالُوا نَعْبُدُ إِلَٰهَكَ وَإِلَٰهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِلَٰهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
134 Ар зы жылагъуэти фIэкIащ, къалэжьамкIэ фэ зыри къывэупщIынукъым.
تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ ۖ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُمْ مَا كَسَبْتُمْ ۖ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ
135 ЖаIэ: «Ехьуд е чыристан фыхъуи узэщIа фыхъунущ»; «Хьэуэ, Iибрахьим и диныращ щыпкъэр: ар Тхьэм Iыхьэгъу хуэзыщIхэм ящыщу щытакъым».
وَقَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ تَهْتَدُوا ۗ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا ۖ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
136 ЖыфIэ: «Дэ ди фIэщ хъуащ Аллахьыр, Абы къытхуригъэха ФIыцIагъэри, Iибрахьим, ИсмэгIил, Исхьэкъ, Екъуб, сымэ, АсбатIхэми къахуехари; Мусарэ ГIисарэ, бегъымбархэми я Тхьэм къыбгьэдэкIыу къахуигъэхьари; дэ ахэр зэхэгъэж тщIыркъым, дэри Абы деувэлIащ».
قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
137 Фэ фи фIэщ зэрыхъуам хуэдэу абыхэми я фIэщ хъуамэ, ахэр узэщIащ: ауэ ар ямыщтамэ, вгуэкIауэ аращ, абыхэм Аллахьыр яхурикъунщ: а Зыращ псори зэхэзыхри, зыщIэри.
فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ فَقَدِ اهْتَدَوْا ۖ وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ ۖ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللَّهُ ۚ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
138 Аллахьым и диныр аращ! Хэт Аллахьым нэхърэ нэхъыфIу динкIэ зыузэщIыр? Дэ Абы дыхуэжыIэдаIуэщ.
صِبْغَةَ اللَّهِ ۖ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً ۖ وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ
139 ЖыIэ: «Аллахьым щхьэкIэ фыкъыдэдауэрэ?[58]» Ар дэри ди Тхьэ, фэри фи Тхьэ пэтрэ? Дэ тщIам пэкIуэр дэ дгъуэтыжынщ, фэ фщIам пэкIуэр фэ вгъуэтыжынщ; дэ Езым дыхуэпэжщ.
قُلْ أَتُحَاجُّونَنَا فِي اللَّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ
140 Фэ фи жьэ къекIуэну Iибрахьими, ИсмэгIили, Исхьэкъи, Екъуби, АсбатIхэри ехьуду е чыристану щытауэ?». ЯжеIэ: «Фэ Аллахьым нэхърэ нэхъ фыщыгъуазэ абы? Аллахьым и ФIыцIагъэм итыр зыущэхум[59] нэхърэ нэхъ гуэныхьышхуэ щыIэ? Фэ фщIэм Аллахьым гу лъимытэу къанэркъым».
أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطَ كَانُوا هُودًا أَوْ نَصَارَىٰ ۗ قُلْ أَأَنْتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللَّهُ ۗ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَتَمَ شَهَادَةً عِنْدَهُ مِنَ اللَّهِ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
141 Ар зы жылагъуэти фIэкIащ, къалэжьахэри езыхэм яижщ, фэри къэвлэжьар вгъуэтыжынущ: абы къалэжьамкIэ фэ зыри къывэупщIынукъым.
تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ ۖ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُمْ مَا كَسَبْتُمْ ۖ وَلَا تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ
142 Зи акъыл хунэмыс цIыхухэм жаIэнущ: «Япэм яIа къэблэм ахэр бгъэдэзышар сыт?» Уэ яжеIэ: «КъуэкIыпIэри зейр Аллахьыращ, гъуэгу захуэ хуейр иузэщIынущ».
سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا ۚ قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ ۚ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ
143 Аращи, фэ Iумэтхэм яку [узэщIакIуэу] фыдэдгъэуващ, цIыхухэм щыхьэт фатехъуэн, лIыкIуэри фэ щыхьэт къыфтехъуэжын щхьэкIэ[60]: [япэми] уи гупэ зыхуэбгъазэу щыта къэблэри щIэдгъэувар бегъымбарым и гъуэгу тетхэмрэ зэщIэкIуэжахэмрэ дгъэнэIуэн щхьэкIэт; ар, Iиман зиIэхэм къыщинэмыщIа, адрейхэмкIэ Iуэху гугъущ; Аллахьым пщIэншэ ищIыркъым фи Iиманыр»[61]: Аллахьыр цIыхум яхуэщабэщ, ар гущIэгъущIщ.
وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا ۗ وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ ۚ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ ۗ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ
144 Долъагъу уэ нэгукIэ уэгум узэрыщылъыхъуэр; зодгъэгъэзэнщ уэ къыхэпха къэблэмкIэ; зыгъазэ Мэжджыт ЛъапIэмкIэ[62]; дэнэ фыщыIэми фи нэгур абыкIэ вгъазэ; фIыцIагъэ[63] къызыхуэкIуахэм ящIа ар[64] я Тхьэм къызэрыбгъэдэкIар; Аллахьым гу лъимытэу къанэркъым абыхэм ялэжьым.
قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
145 Уэ уи къэблэр сыт хуэдэ нэщэнэкIэ къэбгъэпэжами, фIыцIагъэ зыхуэкIуахэм абыкIэ загъэзэнукъым, уэри абыхэм я къэблэмкIэ зыбгъазэ хъунукъым, езыхэми зым и къэблэмкIэ адрейм зигъазэркъым; уэ щIэныгъэр къыплъэIэса нэужь, абыхэм я гукъыдэжым задэбгъазэм, пхэнж уолэжь.
وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ ۚ وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ ۚ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ ۚ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ
146 ФIыцIагъэ зыхуэдгъэкIуахэм ар (Мухьэммэд) яцIыху, я бынхэр зэрацIыхум хуэдэу; ауэ абыхэм яхэтщ зыкъом, пэжыр ящIэ пэтми, ябзыщIу.
الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ ۖ وَإِنَّ فَرِيقًا مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ
147 Пэжыр уи Тхьэм къыбгъэдэкIащи, шэч къытезыхьэхэм ящыщ умыхъу.
الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ
148 Дэтхэнэ зыми и гупэ зыхуигъэзэнур Езым къыхуигъэнэхуащ, фIы щIэнымкIэ фызэхьэрхуэр, дэнэ фыщыIэми псори Аллахьым и пащхьэ фыкъришэжынущ, Аллахьым сытри хузэфIокI.
وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا ۖ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ ۚ أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
149 ДэнэкIэ уежьами уи гупэр Мэжджыт ЛъапIэмкIэ гъазэ; ар уи Тхьэм къыбгъэдэкIа пэжщ, Аллахьым гу лъимытэу къанэркъым фэ фщIэм.
وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۖ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
150 ДэнэкIэ уемыжьами уи гупэр Мэжджыт ЛъапIэмкIэ гъазэ; фэ дэнэ фыщыIэми фи гупэр а лъэныкъуэмкIэ вгъазэ, ар, лейзехьэхэм нэмыщI, [адрей] цIыхухэм къывамыудэкIын щхьэкIэ[65]: абыхэм фащымышынэу Сэ фыкъысщышынэ, Сэ фхуэсщIэ фIыр иризгъэкъуу гъуэгу захуэм фытесшэн хуэдэу.
وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
151 Дэ фэ фщыщуи лIыкIуэ къыфхуэдгъэкIуащ: ар Ди Iэятхэм къыфхуоджэ, абы феузэщI, фIыщIагъэмрэ Iущыгъэмрэ фыхурегъаджэ, фымыщIэу щытахэри фегъащIэ.
كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ
152 Сызыщывмыгъэгъупщэ, Сэри фысщыгъупщэнкъым, фIыщIэ къысхуэфщI, [си фIыщIэри] фымыгъэпщкIу.
فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ
153 Уэ Iиман зиIэхэ! ШыIэныгъэмрэ нэмэзымрэ щIэгъэкъуэн зыхуэфщI. Езы Аллахьыр шыIэныгъэ зиIэхэм ягъусэщ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
154 Аллахьым и диным щIэбэну къэкIуахэм щхьэкIэ «лIащ» жывмыIэ. Хьэуэ, ахэр псэущ, ауэ фэ абы гу лыфтэркъым.
وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَٰكِنْ لَا تَشْعُرُونَ
155 Фыдгъэунэхунущ шынагъуэкIэ, мэжэщIалIэкIэ, фи мылъкум, фи цIыхум, фи къэкIыгъэхэм хэдгъэщIкIэрэ – апхуэдэхэр зышэчхэр гъэгуфIэ:
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
156 абыхэм лажьэ къащытехуэкIэ жаIэ: «ИпэжыпIэкIэ дэ Аллахьым дырейщ, дызэкIуэлIэжынури аращ».
الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
157 Ахэращ я Тхьэм и нэфIымрэ и гущIэгъумрэ зылъысырикIи ахэращ узэщIар.
أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ
158 ИпэжыпIэмкIэ Сэфамрэ Мэруамрэ[66] Аллахьым и нагъыщэхм щыщщ; а унэм (Чэбэм) хьэжыщI кIуэмрэ, хьэж цIыкIу ищIыну щIыхьэмрэ гуэныхь къахьыркъым, а тIум я кум щызекIуэхэмэ: зигу пыкIыу фIы зыщIэхэр Аллахьым ецIыху, я фIыщIэри игъэкIуэдынукъым.
إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ۖ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا ۚ وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ
159 ЦIыхухэр иригъуэзэну ТхылъымкIэ къахуедгъэхь Iэят наIуэхэр зыбзыщIхэм Аллахьым и нэлатыр къатехуэнущ, нэлат зыххэми нэлат кърахынущ,
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَىٰ مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ ۙ أُولَٰئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ
160 ар тобэ къэзыхьыжахэм, зи бзаджэ зэгъэзэкIуэжахэм, зызыумысыжахэм къатехуэркъым. Апхуэдэхэм я тобэр Сэ къызощтэ. Сэращ къэзыгъэзэжыр зыщтэр, гущIэгъущIыр!
إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَٰئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۚ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
161 Джаурхэу джауру лIэжахэм къатохуэ Аллахьми, мелыIычхэми, цIыхухэми – псоми я нэлатыр.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ
162 Ахэр игъащIэкIэ жыхьэнмэм хэсынущ, я гIэзабыр ямыгъэмащIэу икIи зэпамыгъэууэ.
خَالِدِينَ فِيهَا ۖ لَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ
163 Фи тхьэр Тхьэ закъуэщ, нэгъуэщI тхьэ щыIэкъым, Езы гущIэгъущIу гущIэгъу зыхэлъым нэмыщI.
وَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَٰنُ الرَّحِيمُ
164 Уафэхэмрэ щIылъэмрэ къызэригъэщIар, жэщымрэ махуэмрэ зэрызэкIэлъыкIуэр, цIыхур зыхуейн фIыгъуэ зэришэу хым тет кхъухьыр, щIыр лIа нэужь Аллахьым уафэ мпсы къригъэхыу къызэригъэпсэужыр, псэущхьэ зэмылIэужьsгъуэхэр зырытриутIыпщхьар, жьыр зэрызэригъакIуэр, уафэмрэ щIылъэмрэ я кум IурыщIэу дэт пшэр – ахэр губзыгъэм дежкIэ нэщэнэщ.
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
165 ЦIыхум яхэтщ Аллахьым нэмыщI абы хуагъадэ гуэрхэр къэзыщтэ; абыхэм ахэр фIыуэ ялъагъу, Аллахьыр лъагъун зырыхуейм хуэдэу. Iиман зиIэхэм Аллахьыр нэхъыфIу ялъагъу. Лейзехьэхэм гIэзабукъапэщылъыр ялъэгъуатэмэ, абыхэмкъагурыIуэнт къарур псори Аллахьым зэрыбгъэдэлъыр, Аллахьым и гIэзабри зэрыгуащIэр.
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ
166 ГIэзабыр щалъагъукIэ, гъуазэу щытахэр ягъусахэм къахуеплъэкIыжынукъым, зэпыщIэныгъэ яIари лъэлъэжынущ.
إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ
167 ИтIанэ а ягъусахэм жаIэнущ: «Бетэмал, зэ гъэзэжыгъуэ дихуатэмэ, ахэр къызэрытхуемыплъэкIыжым хуэдэу, дэри дахуеплъэкIыжынтэкъым!». Апхуэдэу абыхэм щIэпхъаджагъэу ящIахэр Аллахьым щаригъэлъэгъужкIэ, щIегъуэжынурэ гуIэжынухэщ, абыхэм мафIэм къыхэкIи яIэнукъым.
وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا ۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ ۖ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ
168 Уэ цIыхухэ! ЩIым къытекIэм щыщхэр хьэлэлу, гурыхьу фшхы. ШейтIаным и лъэужьым фримыкIуэ, ар наIуэу фи бийщ,
يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
169 абы фызыхуишэнур бзэджагъэмрэ цIапIагъэмрэщ, фызыщымыгъуазэхри, Аллахьым тривигъэлъхьэнущ.
إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
170 «Аллахьым къыфхуригъэхам фытет!» – щыжраIэкIэ, абыхэм къыжаIэж: «Хьэуэ, дэ дызытетынур ди адэжьхэм ядэтлъэгъуаращ». АтIэ, а я адэжьхэм зыри къагурымыIуэу, ахэр гъуэгу захуэм темыту щытамэ щэ?
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۗ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ
171 Джаурхэр зэщхьыр щегуоукIэ, джэ макърэ кIий макърэ фIыкIа, зыри зэхэзымыщIыкIхэращ: дэгухэщ, бзагуэхэщ, нэфхэщи къагурыIуэркъым.
وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ إِلَّا دُعَاءً وَنِدَاءً ۚ صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ
172 Уэ Iиман зиIэхэ! Дэ хьэлэл фхуэтщIа ерыскъыхэр фшхы, Аллахьми фIыщIэ хуэфщI, фызы хуэпщылIыр арамэ!
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
173 Абы хьэрэм фщищIар псэхэлIэращ, лъыращ, кхъуэлыращ, Аллахьым папщIы фIамыгъэжаращ. IэмалыншагъэкIэ зышхым гуэныхь техуэркъым, дихьэхыу иримыгъэлеймэ: Аллахьым къыпхуегъэгъу, ар гущIэгъущIщ.
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِ اللَّهِ ۖ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
174 КъыпэкIуэну уасэ мащIэм дихьэхыу, Аллахьым къригъэха Тхылъым щыщ зыбзыщIхэм яшхыр я ныбэм мафIыу ихьэнущ; Къемэт махуэм абыхэм Аллахьыр къайпсэлъэнукъым, ахэр йухеинукъым, абыхэм гIэзаб гуащIэ къапоплъэ.
إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۙ أُولَٰئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
175 Ахэр гъуэгу захуэмрэ [Тхьэм и] гъэгъуныгъэмрэ щIату гъуащэныгъэрэ гIэзабрэ къэзыщэхуахэращ. Ирашэч абыхэм мафIэр!
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَىٰ وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ ۚ فَمَا أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ
176 Ар къащIытехуэр Аллахьым и Тхылъым пэжыр иту къригъэхащи аращ[67], мыдрейуэ ФIыцIагъэм итымкIэ зэгурымыIуэхэр куэду зэпэжыжьэ хъуащ[68].
ذَٰلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ
177 Аллахьым хуэIурыщIэныр уи гупэр къуэкIыпIэмкIэ е къухьэпIэмкIэ бгъэзэныракъым, атIэ абы хуэIурыщIэр Аллахьыр, ахърэтыр, мелыIычхэр, ФIыцIагъэр, бегъымбархэр зи фIэщ хъуаращ; и мылъку и щIасэр благъэхэм, ибэхэм, тхьэмыщкIэхэм, гъуэгу къытенахэм, лъэIуакIуэхэм, зи щхьэ зыщэхуж пщылIхэм язытыращ; нэмэз зыщIхэр, сэджыт зытхэр, псалъэ итам емыпцIыжхэр, нэщхъеягъуэ, тхьэмыщкIагъэ, гужьеигъуэ къащытепсыхэкIэ зызышыIэхэращ – ахэращ цIыху щыпкъэхэр, ахэращ Тхьэм фIэлIыкIхэр.
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا ۖ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ ۗ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ
178 Уэ Iиман зиIэхэ! Фыхуитщ яукIам илъ фщIэжыну: [яукIар] щхьэхуитмэ щхьэхуиткIэ, пщылIмэ пщылIкIэ, бзылъхугъэм бзылъхугъэкIэ. Лъыр зыгъэгъуну къуэшым лъы уасэр хабзэм тету кърегъэув, зыхуагъэгъуами лъы уасэр фIыкIэ ирет. Ар Тхьэм гущIэгъу къыфхуищIри фщигъэпсынщIауэ аращ. ИужькIэ абы ебакъуэм гIэзабышхуэ къыпэщылъщ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى ۖ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَىٰ بِالْأُنْثَىٰ ۚ فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ۗ ذَٰلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ ۗ فَمَنِ اعْتَدَىٰ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ
179 Уэ акъылыфIэхэ, фэ лъыщIэжым гъащIэ къывет, Аллахьым фыфIэлIыкIмэ.
وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
180 Фи пщэм къыдохуэ, фязыхэз лIэн щыхъукIэ, абы мылъку къыщIэнэмэ, хабзэм тету адэанэмрэ и благъэхэмрэ папщIэ уэсят къищIыну, ар Тхьэм фIэлIыкIхэмя къалэнщ.
كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ ۖ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ
181 Ар зэхиха нэужь, [уэсятыр] зыгуэрым зэрихъуэкIыжмэ, абы и гуэныхьыр затехуэр зэзыхъуэкIыжахэращ. Псори зэхэзыхыр, зыщIэр Аллахьыращ.
فَمَنْ بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
182 Уэсят къэзыщIар щыуауэ е абы лей зэрихьауэ зыгуэрым гу лъитэрэ ахэр зэгуригъэIуэжмэ, абы гуэныхь къихьыркъым. Аллахьым егъэгъу, Ар гущIэгъущIщ.
فَمَنْ خَافَ مِنْ مُوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
183 Уэ Iиман зиIэхэ, фэ фи къалэнщ фынэщIыну, фяпэкIэ псэуахэм я къалэну зэрыщытам хуэдэу, фыфIэлIыкI!
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
184 Махуэ бжыгъэщ [фызэрынэщIынур]; фящыщ сымаджэмэ е гъуэгу тетмэ, ар нэгъуэщI махуэхэм ирепшыныж. [НэщIын] зылъэмыкIхэм тхьэмыщкIэ зырыз ягъашхэмэ япшыныжащ. Уигу пыкIыу нэхъыбэ бгъашхэхукIэ нэхъыфIщ. Ауэ фынэщIмэ, ар фи дежкIэ нэхъыфIщ, фщIэуэ щытмэ.
أَيَّامًا مَعْدُودَاتٍ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۚ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ ۖ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ ۚ وَأَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ ۖ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
185 Рэмэзан мазэр КъурIэныр къыщригъэха мазэщ, цIыхур иригъуэзэн, [фIымрэ Iеймрэ] зэхихун щхьэкIэ; а мазэр зылъагъур (ирихьэлIэр) иренэщI. Фящыщ сымаджэ хъуамэ е гъуэгу тетмэ, нэгъуэщI махуэхэм иренэщIыж – Аллахьым гугъу фригъэхьыну хуейкъым, къыфщигъэпсынщIэну аращ зыхэтыр – махуэ бжыгъэр иривгъэкъужын щхьэкIэ. Аллахьым фызэриузэщIам щхьэкIэ вгъэлъапIэ, фIыщIэ хуэфщI.
شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَىٰ وَالْفُرْقَانِ ۚ فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ ۖ وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
186 Си пщылIхэр Сэр щхьэкIэ къоупщIмэ – Сэ сыгъунэгъущ. КъызэлъэIум и лъэIур хузощIэ. Езыхэри къызредаIуэ, къызреувалIэ – гъуэгу захуэ теувэнщ.
وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ ۖ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ ۖ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَلْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ
187 НэщI жэщым фыхуитщ фи фызхэм файкIуэлIэну: абыхэм фэ фыкъахъумэ, фэри езыхэр фохъумэ. Аллахьым фи щхьэр къызэрывгъэпцIэжыр къищIэри, фи тобэр ищтащ икIи къыфхуигъэгъуащ. Иджы фекIуалIэ абыхэм. Тхьэм къыфхуиухуар (бын) вгъуэтын щхьэкIэ. Фешхэ, фефэ, нэхущым и Iуданэхумрэ жэщым и Iуданэ фIыцIэмрэ зэхэкIыху[69]. ИтIанэ жэщ хъуху фынэщI икIи, мэжджытым фыщIэтIысхьа нэужь, абыхэм файкIуэлIэж[70]. Аллахьым къыфхуигъэува гъунапкъэхэр аращи, фемыбакъуэ. Апхуэдэу Аллахьым и хабзэр цIыхум къахуегъэнаIуэ, [гуэныхьым] зыщахъумэн щхьэкIэ.
أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَىٰ نِسَائِكُمْ ۚ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ ۗ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ أَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْ ۖ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ ۚ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ۖ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيَامَ إِلَى اللَّيْلِ ۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَقْرَبُوهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
188 Фи мылъкухэр хьэрэмыгъэкIэ зэфIэвмышхыж; унафэщIхэми [Iулъхьэ] яIэщIэфлъхьэурэ хамэ мылъку къэвмытхьэкъу, ар зэрыгуэныхьыр щыфщIэкIэ.
وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ
189 Ахэр уэ къоупщI мазэм зэрызихъуэжым и щхьэусыгъуэмкIэ. ЯжеIэ: «Ар цIыхухэмкIэ, хьэжыщIымкIэ зэман гъэлъагъуэщ». ФIыр унэ щIыбымкIэ укъыщIыхьэжыныркъым[71], фIыр Тхьэм уфIэлIыкIыныращ. Унэм бжэмкIэ фыщIыхьэж, Аллахьым фыфIэлIыкI фехъулIэнщ.
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَهِلَّةِ ۖ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ ۗ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَىٰ ۗ وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
190 Аллахьым и гъуэгум фытришэну къывэзауэм фезэуэж, ауэ евмыгъэлей, Аллахьым езыгъэлейхэр фIыуэ илъагъуркъым.
وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
191 ИкIи фыукI ахэр, дэнэ фащыхуэзэми, абыхэм фыкъызрахуа щIыпIэм езыхэри ифхуж; и зэхэщIыкIыр птхьэкъуныр букIыным нэхърэ нэхъыкIэжщ. ИкIи Мэжджыт ЛъапIэм деж абыхэм фащемызауэ, езыхэр абдеж къыщывэзэуэху; къыщывэзауэмэ фыукI: апхуэдэщ джаурхэм яхуэфащэр!
وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ ۚ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ ۚ وَلَا تُقَاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّىٰ يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ ۖ فَإِنْ قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ ۗ كَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ
192 Ахэр бэяужмэ Аллахьыр гущIэгъущIщ, гуэныхьгъэгьущ.
فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
193 Фезауэж, зэхэщIыкI тхьэкъу щымыIэн, диныр Аллахьым ей хъун папщIэ. Ахэр бэяужмэ, зыми фебииж хъунукъым, хабзэншэхэм нэмыщI.
وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ ۖ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ
194 Мазэ лъапIэхэм пэкIуэу мазэ лъапIэ[72]. ЛъапIэныгъэхэр [зыгъэпудахэр] пэвгъэуджэж[73]. ЩIэпхъаджэ къывэзыщIахэм фэри щIэпхъаджэ яфщIэж, фэ щIэпхъаджэ къыващIам хуэдизу, Аллахьми фыфIэлIыкI икIи зэвгъащIэ Аллахьыр фIэлIыкIхэм ягъусэщ.
الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ ۚ فَمَنِ اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ
195 Фи мылъкур Аллахьым щхьэкIэ вгъэкIуэд, фи IэкIи кIуэдыпIэ зивмыдзэж, фIы фщIэ, Аллахьым фIы зыщIэхэр и щIасэщ.
وَأَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ۛ وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
196 Аллахьым папщIэ хьэжри хьэж цIыкIури иривгъэкъу. Зыгуэрым и зэранкIэ фхуримыгъэкъумэ, фи мылъку къызэрихькIэ къурмэн фщIыж. Фи щхьэхэри фымыупс, къурмэнщIыпIэм фынэсыху. Фящыщ сымаджэмэ е и щхьэм лажьэ иIэмэ, абы нэщIыжыну, е сэджыт итыжыну, е къурмэн ищIыжыну къытохуэ[74]. Шынагъуэ щымыIэу хьэжымрэ хьэж цIыкIумрэ зэдэзыщIым къурмэным я нэхъ мащIэр къытохуэ; ар зымыгъуэтым хьэж зэманым махуищ, игъэзэжа нэужь махуибл нэщIыну къытохуэ: псори махуипщI. Ар къызытехуэр зи унагъуэр Мэжджыт ЛъапIэм и Iэшэлъашэм щымыпсэухэращ. Аллахьым фыфIэлIыкI икIи зыщывмыгъэгъупщэ Аллахьыр гIэзабымкIэ зэрылъэщыр!
وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ ۚ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ۗ ذَٰلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
197 Хьэж щащIыр мазэ хэхахэрщ[75], а зэманым хуэзэу хьэж ищIыну зи пщэ дэзылъхьэжахэр [бзылъхугъэ] екIуалIэ, хьэрэм ялэжь, зэфIэнэ хъунукъым, хьэжыр зэфIэкIыху. Фэ фIыуэ сыт влэжьми, ар Аллахьым ещIэ. Гъуэмылэ здэфщтэ, ауэ гъуэмылэм я нэхъыфIыр Iиман уиIэнырщ. АкъылыфIхэр фыкъысфIэлIыкI!
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ ۚ فَمَنْ فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلَا رَفَثَ وَلَا فُسُوقَ وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللَّهُ ۗ وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَىٰ ۚ وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ
198 [ХьэжыщIым деж] фызэрыпсэун къэфлъыхъуэкIэ гуэныхь къэфхьыркъым. ГIэрэфат[76] фыкъыщеуэхыжкIэ щIыпIэ лъапIэм[77] деж фызэтеувыIи Аллахьым и цIэр жыфIэ. ИкIи гъуэгу захуэ фызэрытришам щхьэкIэ вгьэлъапIэ фэ нэхъапэм гъуащэхэм фахэтащ.
لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ ۚ فَإِذَا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ ۖ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِنْ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ
199 ИтIанэ цIыхухэр [уэру] къызыщеуэхым деж фэри [уэру] факъыдеуэхыж, Аллахьым [фи гуэныхь] къыфхуигъэгъуну фелъэIу. Аллахьыр гуэныхьгъэгъущ, гущIэгъущIщ.
ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
200 Хьэж щIыныр щызэфIэкIкIэ, Аллахьыр вгьэлъапIэ, нэхъапэм фи адэхэр зэрывгъэлъапIэу щытам хуэдэу[78], уеблэмэ нэхъ лъэщыжу. ЦIыхухэм яхэтщ жызыIэ: «Ди Тхьэ, мы гъащIэм къыщыдэтэ!» – жаIэу. Апхуэдэхэм ахърэтым щаIэнукъым Iыхьэ.
فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا ۗ فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ
201 Абыхэм яхэтщ жызыIэ: «Ди Тхьэ, мы гъащIэми фIыгъуэ къыщыдэт, ахърэтми нэхъыфIыр къыщытхуэщIэ икIи мафIэм и гIэзабым дыщыхъумэ!»
وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ
202 Абыхэм къалэжьар къалъысыжынущ Аллахьыр псынщIэу матэ.
أُولَٰئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا ۚ وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ
203 Аллахьыр вгъэлъапIэ хагъэунэхукIа (хьэж щащI) махуэхэм. ЕпIэщIэкIыу ар зэфIэзыгъэкIми гуэныхь къихьыркъым, емыпIэщIэкIыу зэпызышми гуэныхь къихьыркъым; Тхьэм фIэлIыкIхэм зэращIынур аращ. Аллахьым фыфIэлIыкI икIи зыщывмыгъэгъупщэ абы и пащхьэм фызэрихьэжынур.
وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَعْدُودَاتٍ ۚ فَمَنْ تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَنْ تَأَخَّرَ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ ۚ لِمَنِ اتَّقَىٰ ۗ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
204 ЦIыхум хэтщ псалъэкIэ мы дунейм ущыдихьэхыу, и гум [фIы] зэрилъымкIэ Аллахьыр щыхьэту къриджэу, иужькIэ езыр ныкъукъуэнкIэ инату къыщIидзыжу.
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ
205 И щIыб къызэрипхуигъэзэу дунейр зэIигъэхьэну, гъасэри щIэблэри игъэкIуэдыну похьэ, ауэ Аллахьым ищIасэкъым бзаджагъэр.
وَإِذَا تَوَلَّىٰ سَعَىٰ فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ ۗ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْفَسَادَ
206 Абы «Аллахьым фIэлIыкI!» щыжраIэкIэ, ерыщ йокIуэри, гуэныхь гъуэгум къахутекIыркъым, абы жыхьэнмэр хуэгъэплъащ, ар егъэзыпIэ Iейщ.
وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ ۚ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ ۚ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ
207 ЦIыхум яхэтщ Аллахьыр арэзы зыхуищIын мурадкIэ и щхьэр хуэзыгъэтIылъ; Аллахьыр яхуэщабэщ и жыIэщIэхэм.
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ
208 Уэ иман зиIэхэ, мыслъымэныгъэр зэрыщыту фщтэ[79], шейтIаным и лъагъуэм фримыкIуэ; ар гъэнэхуауэ фи бийщ.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ
209 Фэ Iэят наIуэхэр къыфхуэкIуа нэужь, абы фытекIыжмэ, зэвгъащIэ Аллахьыр лъэщщ, Iущщ.
فَإِنْ زَلَلْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
210 Ахэр зыпэплъэр Аллахьыр пшэм хэту, мелыIычхэр щIыгъуу кIахукIуэу я Iуэхухэр зэфIигъэкIыну ара? Iуху псори зэкIуэлIэжыр Аллахьыращ.
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِي ظُلَلٍ مِنَ الْغَمَامِ وَالْمَلَائِكَةُ وَقُضِيَ الْأَمْرُ ۚ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ
211 ЕупщIыт IисраIил и щIэблэм: «Iэят наIуэу дапщэ къахуедгъэха?» Аллахьым и фIыщIэр (диныр) зыгуэрым къыхуэкIуа нэужь, ар абы зэрихъуэкIыжмэ Аллахьыр тезыркIэ лъэщщ.
سَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَمْ آتَيْنَاهُمْ مِنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ ۗ وَمَنْ يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُ فَإِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
212 Джаурхэм дуней хьэхур гъэщIэрэщIауэ ялъагьу, ахэр Iиман зиIэхэм ящIонакIэ, ауэ Къемэт махуэм деж Тхьэм фIэлIыкIхэм я пщIэр нэхъ лъагэщ. Аллахьыр зыхуейм ерыскъыр мылъытэу ирет.
زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُوا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا ۘ وَالَّذِينَ اتَّقَوْا فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ
213 ЦIыху псори зэгуэр зы Iумэту щытащ, итIанэ Аллахьым бегъымбархэр къахуигъэкIуащ цIыхухэр игъэгуфIэну[80], игъэшынэну[81], абыхэм пэжыр зэрыт ФIыцIагъэри къаригъэхьащ, цIыхухэр щIызэгурымыIуэр зэхихуну. Iэят наIуэхэр къахуэкIуа пэтми, ФIыцIагъэр къызыхуигьэкIуахэращ зэгурымыIуэжари я бзаджагъэм къыхэкIкIэ. Iиман къэзыхьахэр Езы Аллахьым и IизынкIэ иришэлIащ япэм щIызэныкъуэкъуу щыта пэжым. Гъуэгу захуэм теувэну хуейр Аллахьым еузэщI.
كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ ۚ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۖ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ ۗ وَاللَّهُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ
214 Фигугъа жэнэтым фихьэну фяпэкIэ щыIахэм яшэчам хуэдэхэр къыфлъымысу: абыхэм къатехуащ гугъуехьрэ лажьэрэ. Абыхэм я псэри гузэващ. ЛIыкIуэмрэ и гъусэхэмрэ жаIэным нэсат: «Сытым щыгъуэ Аллахьыр къыщыддэIэпыкъунур?» – жаIэу. Еей, Аллахьым и дэIэпыкъуныгъэр благъэщ.
أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُمْ مَثَلُ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ ۖ مَسَّتْهُمُ الْبَأْسَاءُ وَالضَّرَّاءُ وَزُلْزِلُوا حَتَّىٰ يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ مَتَىٰ نَصْرُ اللَّهِ ۗ أَلَا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِيبٌ
215 Ахэр уэ къоупщI: «Сыт дэ дгъэкIуэдынур?» – жаIэри. ЯжеIэ: «Фи фIыгъуэр зылъысыпхъэр фи адэанэрщ, фи благъэхэрщ, ибэхэрщ, тхьэмыщкIэхэрщ, гъуэгу къытенахэрщ. Фэ фIыуэ сыт влэжьми, ар Аллахьым ещIэ».
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ ۖ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۗ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ
216 Фэ фи пщэ дэлъщ фызэуэну[82], ар фэркIэ жагъуэщ. Фэ фи жагъуэр фэркIэ фIыуэ, фэ фи щIасэр фэркIэ мыгъуэу къыщIидзыжынкIэ мэхъу, фэракъым пэжыр зыщIэр, Аллахьыращ.
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
217 Ахэр уэ къоупщI: «Мазэ лъапIэм дызауэ хъуну?» – жаIэри. ЯжеIэ: «А мазэм узэуэныр гуэныхьышхуэщ, ауэ абы нэхърэ нэхъ гуэныхьыжщ Аллахьым и гъуэгум зыгуэр тепхуныр, Езымрэ Мэжджыт ЛъапIэмрэ фи фIэщ мыхъуныр, абы (Мэчэм) дэсхэр дэпхуныр: я зэхэщIыкIыр птхьэкъуныр букIыным нэхърэ нэхъ гуэныхьщ». Абыхэм зэуэн щагъэтынукъым, фи диным фрахуху – яхузэфIэкIмэ. Фящыщу диным икIыу джауру лIэжхэм фIыщIэу яIар кIуэдащ дунеягъэкIи ахърэткIи. Абыхэм жыхьэнмэр я хэщIапIэщ, ахэр жыхьэнмэ дакъэжьуи къыхэнэжынущ.
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ ۖ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ ۖ وَصَدٌّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ ۗ وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىٰ يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا ۚ وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ
218 Iиман зиIэхэу, хэкум ирахуахэу Аллахьым и Iуэхум щIэбэнхэм Аллахьым и гущIэгъур яхуэфащэщ – Аллахьыр гуэныхьгъэгъущ, гущIэгъущIщ.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَٰئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ
219 Ахэр уэ къоупщI фадэмрэ майсырымрэ[83] щхьэкIэ. ЯжеIэ: «ТIуми гуэныхьышхуэ пылъщ, цIыхум фейдэ гуэри къыхуахь, ауэ зэрану къашэр нэхъыбэщ». Аргуэру къоупщI ахэр ягъэкIуэдыпхъэр зихуэдизымкIэ. ЯжеIэ: «Къывдэхуэращ». Апхуэдэу Аллахьым къыфхуегъэнаIуэ хабзэр, фэ фегупсысын щхьэкIэ,
يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ ۖ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا ۗ وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ
220 дуней хьэхуми дуней пэжми [фызэрытетынум]! Ахэр иджыри уэ къоупщI ибэхэм щхьэкIэ. ЯжеIэ: «Абыхэм уахуэзахуэныр фIыщ». Абыхэмрэ фэрэ [фи мылъкухэр] зэдэвгъэлажьэмэ, зэкъуэш фохъу. Аллахьым зэхецIыхукI зэIызыщIэмрэ зэIызыхымрэ. Аллахьыр хуеямэ нэхъ хьэлъэ къыфщищIынт. Аллахьыр инщ, Iущщ.
فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۗ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَىٰ ۖ قُلْ إِصْلَاحٌ لَهُمْ خَيْرٌ ۖ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ ۚ وَاللَّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ ۚ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَأَعْنَتَكُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
221 Къэвмышэ мушрик[84] бзылъхугъэ, Iиман къимыхьауэ: дауи, Iиман зиIэ пщылI бзылъхугъэр нэхъыфIщ мушрик бзылъхугъэм нэхърэ, абы фыдихьэхауэ щытми. Фипхъухэри явмыт мушрикхэм, Iиман зиIэ пщылIыр нэхъыфIщ мушрик щхьэхуитым нэхърэ, абы фыдихьэхауэ щытми. Мыбыхэм мафIэм фыхуашэ, Аллахьым жэнэтымрэ гуэныхь гъэгъунымрэ Езым и IизынкIэ фыхуешэ. ИкIи цIыхум къахуегъэнаIуэ и хабзэхэр ящыгъупщэу [мыгъуэщэн] щхьэкIэ.
وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّىٰ يُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ ۗ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّىٰ يُؤْمِنُوا ۚ وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ۗ أُولَٰئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ ۖ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
222 Ахэр уэ къоупщI бзылъхугъэр фIей щыхъум теухуауэ. ЯжеIэ: «Ар зэранщ». ЗэпэвгъэIэщIэ бзылъхугъэхэр фIей щыхъукIэ икIи фабгъэдэмыхьэ къабзэ хъужыхукIэ. ЗагъэпскIыжа нэужь фабгъэдыхьэ, Аллахьым и унафэм тету. Аллахьым и щIасэщ къэзыгъэзэжхэмрэ зызыгъэкъэбзэжхэмрэ.
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ ۖ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ ۖ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
223 Фи фызхэр фи хьэсэщ, фигу къыпылъэдэхукIэ фи хьэсэм фыкIуэ икIи япэ щIыкIэ зыхуэвгъэхьэзыр: Аллахьым фыфIэлIыкI икIи зыщывмыгъэгъупщэ Абы фызэрыIущIэжынур Iиман зиIэхэри вгъэгуфIэ!
نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّىٰ شِئْتُمْ ۖ وَقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ مُلَاقُوهُ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ
224 Фи тхьэрыIуэр къыфпэрыуэу къэвмылъытэ, фIы фщIэну, Тхьэм фыфIэлIыкIыну, цIыхур зэгурывгъэIуэну фи мурадмэ[85]. Аллахьым псори зэхех, ещIэ.
وَلَا تَجْعَلُوا اللَّهَ عُرْضَةً لِأَيْمَانِكُمْ أَنْ تَبَرُّوا وَتَتَّقُوا وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
225 Фи гум къыбгъэдэмыкIа тхьэрыIуэм щхьэкIэ Аллахьым губгъэн къыфхуищIынукъым, Абы губгъэн къыщIыфхуищIынур фигум къыбгъэдэкIа тхьэрыIуэращ. Аллахьыр гуэныхьгъэгъущ, тэмакъкIыхьщ.
لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَٰكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ
226 Я фызхэм бгъэдэмыхьэну Тхьэ зыIуахэр мазиплIкIэ пэплъэн хуейщ, ауэ щIегъуэжрэ бгъэдыхьэмэ Аллахьыр гуэныхьгъэгъущ, гущIэгъущIщ[86]
لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسَائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ ۖ فَإِنْ فَاءُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
227 зэбгъэдэкIыжыным траубыдами, ар Аллахьым зэхех, ещIэ.
وَإِنْ عَزَمُوا الطَّلَاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
228 ИрагъэкIыжахэм пIалъищкIэм[87] заIэжьэн хуейщ [дэмыкIуэжу], абыхэм ябзыщIыну хуиткъым я лъхуалъэм иридзамэ, Аллахьымрэ Къемэт махуэмрэ я фIэщ хъумэ. ЯлIхэр хуитщ ахэр къашэжыну, зэкIужыну хуейхэмэ. Фызымрэ лIымрэ я хуитыныгъэр зэхуэдэщ, ауэ лIыхэм я хуитыныгъэр зыкIэ нэхъ лъагэщ[88]. Аллахьыр инщ, Iущщ.
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ ۚ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَٰلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحًا ۚ وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ
229 ТIэуней зэбгъэдэкIыжыну хуитщ; е хабзэм тету къэбгъэнэжынщ, е уетэнщи дахэкIэ бутIыпщыжынщ. ИкIи фэ фыхуиткъым абыхэм яхуэфщIэгъам зыгуэркIэ фыхэIэбэжыну. Аллахьым къигъэува гъунапкъэм фимытыфынкIэ тIури фышынэмэ, абы и Iуэхур щхьэхуэщ. Ауэ Аллахьым и гъунапкъэм ахэр темытыфыну фэ [хеищIэхэр] фышынэмэ, гуэныхь пылъкъым фызым и щхьэ ищэхужыным. Аращ Аллахьым и хабзэри фемыбакъуэ; Аллахьым и хабзэм ебакъуэр лейзехьэщ.
الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ ۖ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ ۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلَّا أَنْ يَخَافَا أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا ۚ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ
230 Ауэ [щэнейрэ] зэбгъэдэкIыжамэ, ар а лIым дежкIэ хьэрэм мэхъу, нэгъуэщIым ишэху; ауэ ар зышэжам къригъэкIыжа нэужь, [япэрейм] ишэжыным гуэныхь пылъкъым, Аллахьым и гъунапкъэхэм тетыфыну гугъэхэмэ. Аращ Аллахьым и хабзэр; ар Абы щIэныгъэ зиIэхэм яхуегъэнаIуэ.
فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّىٰ تَنْكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ ۗ فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ ۗ وَتِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
231 Фызхэр ивгъэкIыжа нэужь, пIалъэр къыщыскIэ, е хабзэм тету зэфшэлIэж, е хабзэм тету футIыпщыж, ауэ залымыгъэкIэ фымыубыдыж, фи ягъэ евгъэкIын щхьэкIэ. Апхуэдэ зыщIэр хэтми езым лей зрехыж. Аллахьым и Iэятхэм (хабзэм) фримыджэгу; Аллахьым къыфхуищIа фIымрэ, фиущиин щхьэкIэ, къыфхуригъэха Тхылъымрэ Iущагъымрэ фигу ивгъэлъ; Аллахьым фыфIэлIыкI икIи защывмыгъэшъупщэ Аллахьым сыт ищIысри зэрищIэр.
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ ۚ وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا ۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ ۚ وَلَا تَتَّخِذُوا آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا ۚ وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُمْ بِهِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
232 Фызхэр ивгъэкIыжауэ и пIалъэр щикIкIэ, ахэр ялIхэм яшэжынумэ, [Iыхьлыхэр] фапэрымыуэ, езыхэм хабзэм тету зэгурыIуэжамэ. АбыкIэ еущий Аллахьымрэ Къемэт махуэмрэ зи фIэщ хъухэр. Ар фи дежкIэ нэхъ гуэныхьыншэщ икIи нэхъ къабзэщ. [ФэркIэ] фIыр Аллахьым ещIэ, фэ фщIэркъым.
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ يَنْكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْا بَيْنَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ ۗ ذَٰلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كَانَ مِنْكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۗ ذَٰلِكُمْ أَزْكَىٰ لَكُمْ وَأَطْهَرُ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
233 Къэзылъхуа анэхэм я дзадзухэр илъэситI ирикъукIэ быдз ирагъафэ, нэсу егъэфа хъун щхьэкIэ. Къызыхуалъхуам къытохуэ анэм[89] и хуэпэнымрэ и гъэшхэнымрэ хабзэм тету. Зыми лъэмыкIын къытехуэркъым. Къызыхуалъхуами къэзылъхуами я сабийм щхьэкIэ зэран къалъэIэс хъунукъым. ЩIэин къызылъысари апхуэдэщ[90]. [ИлъэситI мыхъуауэ] тIури зэчэнджэщрэ я зэгурыIуэкIэ сабийр быдзым щIачыжмэ, гуэныхь пылъкъым, хабзэм тету фызэрызыгурыIуар [пщIэр] ефтмэ. Аллахьым фыфIэлIыкI икIи зыщывмыгъэгъупщэ фщIэ псори Аллахьым зэрилъагъур!
وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ ۖ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ ۚ وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَا تُضَارَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوْلُودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ ۚ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَٰلِكَ ۗ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَنْ تَرَاضٍ مِنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا ۗ وَإِنْ أَرَدْتُمْ أَنْ تَسْتَرْضِعُوا أَوْلَادَكُمْ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُمْ مَا آتَيْتُمْ بِالْمَعْرُوفِ ۗ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ
234 Фящыщхэр дунейм ехыжу фыз къащIэнамэ, а къащIэнахэм [дэмыкIуэжу] мазиплIрэ махуипщIкIэ заIэжьэн хуейщ. А пIалъэр икIа нэужь, абыхэм я щхьэ и унафэ хабзэм тету ящIыж хъунущ – фэ абыкIэ гуэныхь фиIэкъым. Фэ фщIэм щыгъуазэщ Аллахьыр!
وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا ۖ فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ
235 Гуэныхь къэфхьыркъым абыхэм фалъыхъукIэ е фи гухэлъыр фущэхукIэ. Аллахьым ещIэ фэ фигу апхуэдэ къызэрыкIынур, ауэ ахэр щэхуу къэвмыгъэгугъэ икIи абыхэм Iэдэбу фепсалъэ. Фежажьэу я нэчыхьыр фымытх, пIалъэ гъэувар [щыгъуэ пIалъэр] икIыху. Зыщывмыгъэгьупщэ фи гум илъхэр Аллахьым зэрищIэр, фыхуэсакъ Абы икIи фигу ивгъэлъ Аллахьыр зэрыгуэныхьгъэгъур, зэрытэмакъкIыхьыр!